Minimum Hedge Oranının Belirlenmesi

Minimum hedge oranının belirlenmesi aynı zamanda şirketin risk iştahının da belirlemesi anlamına gelmektedir. Şirket kaybetmeye razı olacağı miktarı belirledikten sonra maruz kalmak isteyeceği efektif kuru da otomatik olarak belirlemiş olacaktır. Bu, bizi minimum hedge oranının hesaplanması analizine götürmektedir. Şu anki spot kur 1.5 TL/USD, şu andaki piyasada 1 yıl sonraki forward kuru 1.6 TL/USD ve 1 yıl sonra forward sözleşmesinin işleme konulduğu (settlement) tarihteki spot kur 1.7 TL/USD olarak gerçekleştiği varsayımı altında şirketin söz konusu vadede maruz kaldığı efektif kur aşağıdaki gibidir;

X=Hedge Oranı

St+1=Vadedeki spot kur

Ft=Forward Kuru ve

Hedge oranının %60 olduğu varsayımı altında;

Efektif fiyat= X. Ft+(1-X).St+1=%60*1.6+%40*1.7=1.64 olarak hesaplanmaktadır.

Minumum hedge oranı da yukarıdaki formülasyondan türetilmiş bir yaklaşım olarak değerlendirilebilir. Örneğin şirket A, bir ay sonra 1000 ABD doları nakit gelir beklemektedir. Dolayısıyla risk, ABD dolarının TL karşısında değer kaybetmesidir. Şuan itibari ile döviz kuru 1.5 TL/USD’dir ve ilgili ay için forward kuru 1.6 TL/USD’dir. Risk hesaplamalari sonucunda olası TL/USD değerleri maksimum 1.7 TL/USD ve minimum 1.3 TL/USD olarak belirlenmiştir.  ABD dolarının değerinin 1.3 olacağı beklentisi altında oluşacak zarar 200 TL olacaktır. Dolayısıyla şirketin maruz kaldığı risk 200 TL’dir denilebilir. Risk limiti 100 TL olarak belirlendiği varsayımı altında, riskin 100 TL’nin altına çekilmesi gereklidir.

Forward kurun 1.6 olduğu varsayımı altında riskin 100 TL seviyesinde kalabilmesi için;

Hedeflenen minimum nakit gelir 1500-100=1400 TL olmalıdır..

Bu durumda minimum efektif kurun 1400/1000=1.4 TL/USD olması gerekmektedir.

Dolayısıyla 1.4 TL/USD, riskten korunma stratejisi uygulayacak şirketin maksimum tolere edebileceği kur olacaktır. Bu kurdan dusuk olan her kur, şirketin istemeyeceği bir sonuç doğuracaktır.

Bu kur seviyesinde minimum riskten korunma oranı yukarıda belirtilen efektif fiyat formülü yardımıyla hesaplanabilir.

X*1.6+(1-X)*1.3=1.4 TL/USD

X=%33  Dolayısıyla minimum hedge oranı %33 olmalıdır.

Şirket riskten korunma stratejisi olarak 1000×33%=333 USD forward satışı gerçekleştirmelidir.

Kurun en kötü ihtimalle 1.3 TL/USD olarak gerçekleştiği varsayımı altında;

Nakit Gelir 1000*1.3=1300 TL olarak gerçekleşecektir.

Forward kazancı 333*(1.6-1.3)=100 TL olacak ve toplam kazanç;

1300+100=1400 TL olarak hesaplanmaktadır.

Diger yol olarak efektif formülü kullanılabilir.

Efektif fiyat (EF): 33%*1.6+(1-33%)*1.3=1.4 ve toplam kazanç:

1.4*1000=1400 TL

Kurun en iyi ihtimalle 1.7 TL/USD olarak gerçekleştiği varsayımı altında;

Nakit Gelir 1000*1.7=1700 TL olarak gerçekleşecektir.

Forward kaybı 333*(1.6-1.7)=34 TL olacak ve toplam kazanç;

1700-34=1666 TL olarak hesaplanmaktadır.

Diğer yol olarak efektif formülü kullanılabilir.

Efektif fiyat (EF): 33%*1.6+(1-33%)*1.7=1.666 ve toplam kazanç:

1.666*1000=1666 TL

Bu durumda kur ne olursa olsun minimum nakit gelir 1400 TL olacaktır. Bu şekilde kayıp 100 TL ile sınırlandırılmış olacaktır. Şirket maksimum 100 TL kaybetmeye razı olduğu için minimum hedge oranı olarak %33’u seçmiştir. Bu orandan büyük her oran şirketin maruz kaldığı efektif fiyatı forward fiyatına yaklaştıracaktır. Dolayısıyla bu orandan büyük her oran şirketin riskini de sıfıra yaklaştıracaktır. Hedge oranının %100 olduğu durumda şirketin maruz kaldığı efektif fiyat forward kuru olan 1.6 TL/USD olacaktır ve toplam gelirini 1 ay öncesinden sabitleyerek 1600 TL olarak belirleyerek, riskini sıfırlayacaktır.

Kurun 1.1 TL/USD olarak gerçekleştiği varsayımı altında;

Nakit Gelir 1000*1.1=1100 TL olarak gerçekleşecektir.

Forward kazancı 333*(1.6-1.1)=166.5 TL olacak ve toplam kazanç;

1100+166.5=1265 TL olarak hesaplanmaktadır.

Görüleceği üzere kurun 1.1 TL/USD olduğu durumda önceden belirlenen minumum hedge oranı ile gerçekleştirilen hedge stratejisi hedefine ulaşamamış, şirket beklediğinden çok daha fazla zarara maruz kalmıştır. Şirket, risk hesaplamasında kurun minimum 1.3 TL/USD olacağını hesaplamış ve bu orana göre stratejisini belirlemiştir.

Gerçekleşen riskin hesaplanan riskten çok daha fazla olduğu durumda strateji hedefinden sapabilir ve şirketin belirli bir risk iştahı çerçevesinde düşündüğünden daha fazla risk almasına neden olabilir. Bu tip bir hata, alınan aksiyonun şirketin risk iştahı ile uyumlu olmasını engellemekte ve riskin gerçekleşmesi durumunda beklenmeyen kayıplara neden olmaktadır. Dolayısıyla riskin doğru ve tutarlı olarak ölçülmesi risk yönetiminin olmazsa olmazlarından biridir.